Over het project
De Bonnenpolder: natuur voor nu en later
De druk op de natuur in Zuid-Holland is groot. Steden groeien, het landschap verandert en groen verdwijnt. Ook het veranderende klimaat stelt ons voor grote uitdagingen. De Bonnenpolder wordt een plek waar natuur de ruimte krijgt om zich te ontwikkelen. Open graslanden blijven behouden en krijgen een ecologische impuls, en natte natuur zoals moeras, wordt aangelegd. De aanleg van een duinbos past bij de natuurlijke ontwikkeling van dit gebied en sluit aan op het nabijgelegen Staelduinse Bos, ook een duinbos. Deze natuurontwikkeling, met de verschillende natuurtypen, betekent meer variatie in het landschap en een rijkere natuur. Door deze verandering krijgen vogels, vlinders en kleine zoogdieren een groter leefgebied. Planten die hier van nature thuishoren, krijgen de kans om zich te vestigen. De natuur wordt robuuster, meer divers en beter bestand tegen klimaatverandering. Onderzoek laat zien dat de natuur- en waterkwaliteit in het gebied aanzienlijk zal verbeteren.
Wat verandert er in de Bonnenpolder?
- 154 hectare nieuwe natuur die naadloos aansluit op het Staelduinse Bos
- De aanleg van duinbos, kruidenrijke graslanden en moeraszones zorgt voor een enorme impuls voor de biodiversiteit
- Extra ruimte voor vogels, insecten, bomen en planten
- Nieuwe wandel- en fietspaden voor een betere natuurbeleving
- Een rustiger, autoluw gebied waar natuur en ontspanning centraal staan
- Natuurbegraven wordt mogelijk op 30 hectare, waarbij natuur en herinnering samenkomen. Slechts 10% van deze 30 hectare zal worden gebruikt om te begraven
- Recreatieve beleving van het militair erfgoed
Veerkrachtig landschap: rekening houden met droogte en zware regenval
Het nieuwe natuurgebied zal de veerkracht van het landschap versterken door in te spelen op de effecten van zowel droogte als zware regenval. Het Staelduinse Bos heeft namelijk al langere tijd te kampen met verdroging. In tijden van droogte draagt de natte natuur en het duinbos bij aan het voorkomen van verdroging van het Staelduinse Bos. Door het aanleggen van poelen, moerassen en natuurvriendelijke oevers, ontstaat een divers ecosysteem. Dit biedt niet alleen een leefomgeving voor een breed scala aan insecten, libellen, vlinders en zoogdieren, maar het helpt ook om water vast te houden en overtollig water te reguleren. Bij zware regenval fungeert de natuur als buffer, doordat ze het water kunnen vasthouden en vertragen, waardoor de kans op overstromingen vermindert. Zo versterkt het natuurgebied de veerkracht van het landschap en de omgeving tegen de steeds extremere weersomstandigheden die het gevolg zijn van klimaatverandering.
Recreatie en beleving
Het natuurgebied biedt volop mogelijkheden voor recreatie en beleving. Ten noorden van de Bonnenpolder loopt het fietspad Bonnenpad, dat na de aanleg van het duinbos blijft bestaan. De Rijckevorselboerderij, gelegen aan de Bonnenweg, blijft een belangrijke historische locatie binnen het plangebied en krijgt een recreatieve bestemming. Daarnaast kunnen bezoekers in de polder de restanten van bunkers uit de Tweede Wereldoorlog ontdekken, wat een interessante beleving biedt voor wandelaars en fietsers. De Bonnenpolder is bovendien een essentiële groene verbinding tussen de kust en het Midden-Delfland. Samen met het Staelduinse Bos vormt het een belangrijke schakel tussen de natuurgebieden van de Hollandse Duinen en het Midden-Delfland. Het gebied biedt daarnaast een cruciale verbinding voor recreatieve routes van Rotterdam naar het strand van Hoek van Holland, en van Hoek van Holland naar Maassluis en Maasdijk.
Hoe gaat het eruit zien?
Het ontwerp voor het natuurgebied richt zich op het behouden, versterken en terugbrengen van de aanwezige landschappelijke en cultuurhistorische elementen. De dijk, de Rel, het Kerkepad, het Staelduinse Bos en het oude verkavelingspatroon van de polder blijven herkenbaar en dragen bij aan het behoud van het karakter van de Bonnenpolder. Dit zorgt ervoor dat het open polderlandschap voor toekomstige generaties behouden blijft. Ten noorden van de Bonnenweg worden moerassen, kruidenrijke graslanden en vochtige hooilanden gecreëerd, terwijl ten zuiden kruidenrijke akkers komen.
De Rel, een historische kreek, wordt verbreed en krijgt natuurvriendelijke oevers, en een moerasgedeelte wordt toegevoegd. De oude dijk rond de Lange Bonnen, die al eeuwenlang bestaat, wordt hersteld in zijn oorspronkelijke vorm en krijgt de functie van bloemdijk. Een bomenrij aan de zuidzijde van het plangebied, langs de Dwarshaak, zorgt voor een visuele afscheiding van de nabijgelegen industrie en kassen. Vanuit de Dwarshaak blijft het zicht op de Bonnenpolder behouden. Ook de Bonnendijk en het Kerkepad worden hersteld, en verspreid over het gebied komen hagen en natuurvriendelijke oevers. Dit versterkt niet alleen de ecologische waarde van het gebied, maar biedt ook variatie voor wandelaars, die zo kunnen genieten van een afwisselend en gevarieerd landschap.
Jochem van Rijn Projectleider Zuid-Hollands Landschap
“
”
De wandelroutes in de Bonnenpolder sluiten aan op die van het Staelduinse Bos. Er komen onverharde paden, zogenaamde laarzenpaden, en enkele half-verharde routes, zodat bezoekers ook in natte periodes door het gebied kunnen wandelen. Ik kijk ernaar uit dat bezoekers hier straks genieten van de wandelpaden, de biodiversiteit en de rust. Dát is waar ik het voor doe: een gebied creëren waar natuur en mens in balans zijn.
Jochem van Rijn Projectleider Zuid-Hollands Landschap
Rik Vinke Ecoloog Zuid-Hollands Landschap
“
”
De huidige lijst van planten- en diersoorten in de polder is nog beperkt, maar ik verwacht dat dit snel toeneemt. Zo broedt de veldleeuwerik er al met enkele paren en hopelijk worden dat er twintig of meer. Ook de zeldzame argusvlinder, die ik al in het Staelduinse Bos buurt zag, kan profiteren. Na de natuurinrichting verschijnen kruiden als klaproos, kamille en korenbloem, die insecten aantrekken en vogels van voedsel voorzien. Dat is goed voor bijen en vlinders.
Rik Vinke Ecoloog Zuid-Hollands Landschap
Roy van Boekel Directeur Natuurbegraven Nederland
“
”
Iedere dag zie ik dat mensen kracht uit de natuur halen. Het maakt ze blij, geeft ze troost en inspiratie. Iedereen heeft iets met de natuur. Daarom vind ik het een eer om dit ook voor en met mensen in Hoek van Holland mogelijk te maken.
Roy van Boekel Directeur Natuurbegraven Nederland
Natuur en Ecologie
Vochtig hooiland
Insecten verzamelen nectar van de bloemen. Vogels en kleine zoogdieren leven in en rond het hooiland.
Planten: Gewone dotterbloem, rietorchis, echte koekoeksbloem, moeraskartelblad, blauwe zegge, platte bies, vleeskleurige orchis, egelboterbloem, gevleugeld hertshooi, trosdravik en kale jonker
Dieren: argusvlinder, bruin blauwtje, gele kwikstaart, veldleeuwerik, watersnip, kievit, putter, kneu, dwergmuis en veldspitsmuis.
Duinbos en struweel
In duinbos en in struwelen leven vogels en zoogdieren. Ze eten planten en insecten en ze kunnen zich verschuilen. In het duinbos komt plek voor natuurbegraven.
Planten: bosanemoon, gewone salomonszegel, wilde hyacint, look-zonder-look (waardplant voor oranjetipje (vlinder)), sporkehout (struik), hazelaar (struik), ruwe iep (boom) en haagbeuk (boom)
Dieren: appelvink, boomklever, groene specht, keep, grote bonte specht, sijs, vuurgoudhaan, wielewaal, ree, vos, havik en boommarter.
Kruidenrijke akkernatuur
Insecten zoeken nectar op bloeiend graan en op kruiden. Vogels en kleine zoogdieren eten het graan.
Planten: akkerklokje, gele ganzenbloem, gewone veldsla, korenbloem, valse kamille, klimopereprijs en gladde ereprijs, akkerviooltje, gewone margriet, ruige klaproos en akkerwinde
Dieren: patrijs, veldleeuwerik, gele kwikstaart, graspieper, kneu, putter, roodborsttapuit, blauwe kiekendief, velduil en kerkuil.
Poelen, oevers en moerassen
In poelen, op oevers en in moerassen leven reptielen en amfibiën. Zij eten waterplanten en insecten.
Planten: haaksterrrenkroos, liesgras, harig wilgenroosje, grote kattenstaart, kalmoes, gewone dotterbloem en grote wederik
Dieren: waterspitsmuis, bunzing, wezel, vroege glazenmaker, glassnijder, bittervoorn, platte schijfhoren, blauwborst, rietzanger, bruine kiekendief, watersnip en rugstreeppad.
Kruiden- en faunarijke graslanden
In graslanden leven veel vlinders en sprinkhanen. Vogels en reptielen eten insecten.
Planten: echte koekoeksbloem, grote ratelaar, gewone brunel, kamgras, knoopkruid, scherpe boterbloem, duizendblad en vogelwikke
Dieren: roodborsttapuit, groot dikkopje, argusvlinder, bruin zandoogje, bruin blauwtje, zuidelijk spitskopje, grote groene sabelsprinkhaan, ratelaar (sprinkhaan), veldleeuwerik en gele kwikstaart.
Beheer en Onderhoud
Hooiland en grasland vol kruiden
Doel van het beheer
- Zorgen dat er een grasland ontstaat vol kruiden en bloemen, veel nectar voor insecten
Beheermaatregelen
- Jaarlijks of twee keer per jaar maaien en maaisel afvoeren
- Niet bemesten, geen kunstmest
- Eventueel begrazing door vee na het hooien
Bos
Doelen van het beheer
- Zorgen voor bomen, struiken en kruiden voor voedsel, nesten en holen
- Zorgen voor bosranden met nectar van bloeiende struiken en kruiden
Beheermaatregelen
- Dunnen 1 keer per 6-8 jaar
- Maaien randen en verwijderen van bijvoorbeeld bramenopslag (1 keer per jaar)
Struweel
Doel van het beheer
- Zorgt voor schuilplaatsen en nestplaatsen voor vogels en andere dieren
Beheermaatregelen
- Eens per 3 jaar 33% gesnoeid in de winter
- Het snoeihout kan op stapels gelegd worden als schuilplaats en nestplaats voor dieren
- Overhangende takken worden gesnoeid (1x per jaar)
Kruidenrijke akkernatuur
Doelen van het beheer
- Zorgen voor voedsel en schuilplaatsen voor dieren in het graan
- Zorgen voor bloeiende kruiden met nectar voor insecten
- Beperkte oogst van gewassen, geen kunstmest en geen bestrijdingsmiddelen
Beheermaatregelen
- Kleinschalig agrarisch gebruik: ploegen, eggen, inzaaien, oogsten, bemesten, evt. beheer op storingssoorten akker(on)kruiden.
Poelen
Doelen van het beheer
- Zorgen voor een goede waterkwaliteit
- Zorgen voor bloeiende (water)planten voor insecten
- Zorgen voor opwarmen en leefruimte in het water voor amfibiën
Beheermaatregelen
- Een poel wordt elke 1 tot 3 jaar gefaseerd schoongemaakt (snoeien en baggeren)
Planning
| Verkrijgen aanlegvergunning: | 1e en 2e kwartaal 2025 |
| Start uitvoering: | 3e kwartaal 2025 (afgestemd op broedseizoen) |
| Uitvoering gereed: | 4e kwartaal 2026 |
| Oplevering natuurbegraafplaats | zomer 2026 |
