
Van modderpoelen tot oevers vol leven
Handen uit de mouwen voor meer biodiverse oevers in Zuid-Holland
Het Zuid-Hollands Landschap beheert 2.000 kilometer oever — net zo veel als de afstand van hier tot Zuid-Italië. Die oevers willen we zo veel mogelijk natuurvriendelijk inrichten en beheren, zodat planten, insecten, vissen en andere dieren weer ruimte krijgen om te leven. Door een flauwe, geleidelijke overgang van water naar land te creëren in combinatie met natuurvriendelijk beheer, brengen we het leven in onze wateren terug. Hulp van onze donateurs is hierbij van groot belang.
Breng gezonde oevers terug
Natuurvriendelijk oeverbeheer is 30% duurder dan regulier maaien beheer. Daarom zoeken we nieuwe donateurs. Laten we de handen ineenslaan. Helpt u mee? Samen stoppen we de achteruitgang van soorten die van gezonde oevers afhankelijk zijn. Dit betekent niet alleen een rijkere natuur, maar ook dat u weer kunt genieten van levendige waterlandschappen tijdens uw wandelingen of fietstochten.
Het is slecht gesteld met de oevers in Zuid-Holland
Onze oevers en slootkanten verdwijnen, en daarmee ook de biodiversiteit die essentieel is voor de gezondheid van onze natuur, waterkwaliteit en klimaatbestendigheid. Oevers, als waardevolle ecosystemen, worden steeds verder aangetast door menselijke ingrepen en verwaarlozing. Belangrijkste oorzaken van ongezonde oevers:
- Te steile oevers, waardoor inheemse planten en dieren worden verdrongen
- Vervuiling door onder meer uitspoeling van bestrijdingsmiddelen en meststoffen
- Exoten als de Amerikaanse rivierkreeft die de sloten in modderpoelen veranderen
Meer dan 7.000 Zuid-Hollanders steunen de strijd voor gezonde oevers
Ongezonde oevers herstellen zichzelf niet. Daar is actie voor nodig. Wij zetten ons in voor de bescherming van deze waardevolle gebieden en het leven dat erin gedijt. Meer dan 7.000 Zuid-Hollanders hebben door middel van het manifest hun stem laten gelden. Het geeft ons een krachtige onderhandelingspositie met beleidsmakers en de urgentie voor krachtige maatregelen te onderstrepen.
Hoe kun jij bijdragen aan meer biodiversiteit dichtbij?
Met jouw maandelijkse of jaarlijkse bijdrage kan het Zuid-Hollands Landschap waar mogelijk natuurvriendelijke oevers creëren. Dit bereiken we in vier stappen. Nadat de oevers hersteld zijn, willen we ze behouden met natuurvriendelijk beheer. Hierbij is structurele steun dus van essentieel belang!
Stap 1 – Natuur weer als hogere prioriteit
In de afgelopen decennia heeft de natuur het afgelegd tegen de bouw van wegen, bedrijventerreinen en woonwijken. Daarnaast zijn oevers rechtgemaakt om meer landbouwgrond te creëren voor de intensieve landbouw. Steile, rechte oevers geven de natuur geen kans.
Stap 2 – De juiste aanpak per type watergang
Bij smalle sloten vergraven we de steile oeverrand, zodat een natuurvriendelijke oever ontstaat. Om bij brede watergangen de oevers weer natuurvriendelijk te maken, brengen we beschoeiing aan. Dat doen we door eerst palen te plaatsen die ruimte laten tussen het stromende en het stille water, zodat dieren en insecten er doorheen kunnen bewegen.
Stap 3 – Flauwere overgang
We plaatsen ‘wiepen’ tegen de geplaatste palen. Dit zijn bundels wilgentakken die we uit onze eigen gebieden halen. De wiepen maken de overgang tussen het water en het land flauwer.
Stap 4 – Habitat voor dieren en insecten
We planten riet en oeverplanten tussen de wiepen en het land om de oever weer natuurvriendelijk en aantrekkelijk te maken voor dieren en insecten.
Stap 5 – Doorlopend behoud door natuurvriendelijk beheer
Nadat de oevers zijn hersteld, willen we ze behouden met natuurvriendelijk beheer. We maaien de oever bijvoorbeeld niet in één keer, maar in delen. Zo blijft er altijd een stukje over voor insecten en andere dieren. Daarnaast baggeren we maar één keer in de paar jaar. Het gemaaide gras en de modder halen we weg of verspreiden we op het land. Zo verstikt de oeverrand niet.
Met jouw hulp brengen we deze bedreigde soorten weer terug in de Zuid-Hollandse oevers

Kamsalamander
De kamsalamander is een beschermde diersoort. In Zuid-Holland komt hij nog maar op een paar plekken voor. Hij heeft schoon water nodig en genoeg ruimte voor een thuis.

Groene glazenmaker
De groene glazenmaker is een zeldzame libel die haar eitjes legt op een specifieke waterplant: de krabbenscheer. Door slechte waterkwaliteit en de komst van de Amerikaanse rivierkreeft -die deze plant opeet- is de krabbenscheer steeds minder in onze wateren te vinden. De groene glazenmaker dreigt haar thuis in Zuid-Holland daardoor te verliezen.

Kleine valeriaan
De kleine valeriaan houdt van een vochtige omgeving en groeit daarom vaak langs oevers. Door verdroging en vermesting is de plant sinds de jaren ’50 bijna helemaal verdwenen uit onze provincie. Alleen in enkele van onze gebieden in de Krimpenerwaard groeit de soort nog.
Veelgestelde vragen
Een flauwe, groene oever helpt bedreigde soorten en verdringt soorten die er niet thuis horen, zoals de Amerikaanse rivierkreeft. Jouw structurele steun helpt bij het creëren en beheren van natuurvriendelijke oevers.
Dat is een oever met een geleidelijke overgang van land naar water, waar ruimte is voor riet, oeverplanten, insecten, amfibieën en vogels. Zulke oevers zijn rijk aan leven en zorgen voor betere waterkwaliteit en meer klimaatbestendigheid.
Dan verdwijnen de natuurlijke oevers steeds verder. Ze veranderen in kale, dode slootkanten zonder leven. Ook neemt de waterkwaliteit af, verdwijnen planten- en diersoorten en verzwakt het ecosysteem.

Rik Vinke Ecoloog
Een gezonde oever werkt als een kraamkamer voor de natuur. Het helpt bij waterzuivering, voorkomt overstromingen én zorgt voor biodiversiteit dichtbij huis.
Rik Vinke Ecoloog