Bijzondere vondst in Spanjaards Duin

Begin juni zijn in Spanjaards Duin voor het eerst twee bloeiende exemplaren van de groenknolorchis gevonden. Deze ontdekking werd gedaan door Henk van der Sluis en Jaap Tromp, vrijwilligers van het Zuid-Hollands Landschap.

Zeldzaam

Groenknolorchis is een zeldzaam orchideetje dat kenmerkend is voor recent ontstane vochtige duinvalleien.  Hij komt bijvoorbeeld voor op de aangroeiende zuidkust van Texel. In de vorige eeuw is de groenknolorchis sterk afgenomen, maar de laatste jaren gaat het weer een stuk beter, vooral dankzij de vele herstelprojecten van vochtige duinvalleien verspreid langs de Nederlandse kust. 

Voor een orchidee is hij nogal onopvallend: de plant zelf is vrij klein, de bloeiwijze heeft hooguit tien bloemen en deze zijn geelgroen. De soort is een van de weinige plantensoorten in ons land die streng beschermd is onder de EU-Habitatrichtlijn.

Spanjaards Duin

Spanjaar is in 2009 aangelegd voor de kust van ’s-Gravenzande als compensatie voor de effecten van de aanleg van Maasvlakte 2 in het Rotterdamse havengebied op omringende Natura 2000-duingebieden.

Natuurcompensatie

Het is een van de weinige voorbeelden in ons land van natuurcompensatie in het kader van de EU-Habitatrichtlijn. Het doel van het project is om de verwachte afname van grijze duinen en vochtige duinvalleien – twee streng beschermde duinhabitats – te compenseren. Ook moet het verlies één groeiplaats van de groenknolorchis worden gecompenseerd. Dat was een pittige opgave want deze orchidee is behoorlijk kieskeurig wat betreft de plekken waar hij zich zou kunnen vestigen. 

Moeraswespenorchis

Met de vestiging van een – vooralsnog kleine – populatie groenknolorchis is nu een van de doelstellingen gerealiseerd. De groenknolorchis groeit in een gedeelte van de noordelijke vallei van Spanjaards Duin waar zich al enkele jaren een vochtige duinvalleivegetatie ontwikkelt. Behalve groenknolorchis is dit jaar ook voor het eerst de moeraswespenorchis aangetroffen. Vorig jaar waren al kenmerkende soorten als parnassia, vleeskleurige orchis en bitterling present.

Mooi begin

Het is een mooi begin van de in totaal ca. 6 hectare vochtige duinvalleivegetatie die als habitatcompensatie moet worden ontwikkeld. Ook ontwikkeling van het andere compensatiehabitat, grijze duinen, is op een aantal plekken op gang gekomen. Hiervan moet in Spanjaards Duin uiteindelijk ongeveer 10 hectare ontstaan.

Bron: Stichting Duinbehoud