1. Blanke Waal (5,5 ha)

Dit kruidenrijke grasland bij Zwartewaal op Voorne-Putten is een rust- en foerageergebied voor doortrekkers zoals de grutto, wulp, kievit en tureluur. In de winter strijken hier allerlei eenden neer in de plas, zoals de smient, wintertaling en krakeend.

In het voorjaar pauzeren vooral weidevogels als de grutto en kievit in de Blanke Waal. Bijzonder is dat de purperreiger afgelopen jaar de rietstrook gebruikte om er te schuilen en te eten.

Lukt het om dit gebied nóg kruidenrijker te krijgen, dan is er de hoop meer insecten te verwelkomen zoals de kleine vuurvlinder, bruin blauwtje en bruin zandoogje.

Foto: Idde Lammers

2. Ruigeplaat (5,4 ha)

Dit zoetwatergetijdengebied bij Hoogvliet doet zijn naam eer aan. Het is niet alleen bijzonder voor Zuid-Holland, maar zelfs uniek voor Europa. Het bestaat grotendeels uit rietmoeras, een belangrijk leefgebied voor de spindotterbloem en het zomerklokje. De brede wespenorchis, rode ogentroost en moeraskruiskruid zijn hier ook te vinden.

De Ruigeplaat zou, juist vanwege het rietgebied en de getijdenwerking, een goed leefgebied kunnen zijn voor de bedreigde Noordse woelmuis, maar die heeft zich er helaas nog niet laten zien.

Foto: Idde Lammers

3. D’Onlanden (5,6 ha)

Dit waardevolle stukje riet- en hooiland bij Ouddorp op Goeree heeft zich de afgelopen decennia ontwikkeld tot soortenrijk hooiland. In dit kleine gebied zijn enkele jaren terug maar liefst 17 Rode-lijstsoorten aangetroffen, waaronder veel orchideeënsoorten zoals de vleeskleurige orchis, brede orchis en moeraswespenorchis.

Vooral de dwergbloem, grote ratelaar en stijve ogentroost zijn de noemenswaardige bloeiers van dit buitengebied. De kievit, tureluur en veldleeuwerik weten D’Onlanden te vinden als broedgebied.

Idde Lammers

4. Geriefbos Waarder (0,4 ha)

Dit natuurpareltje bij Gouda, iets groter dan een half voetbalveld, heeft een grote cultuurhistorische waarde. Geriefbossen lagen altijd in de buurt van boerderijen waar het hout periodiek werd afgezaagd en gebruikt werd voor allerlei nutsdoeleinden.

Door gefaseerd hakbeheer is de diversiteit van oudere en jongere bomen – met namen essen, elzen en wilgen – hier enorm. De egel en houtsnip zijn op hun plek in Geriefbos Waarder, net als de rugstreeppad, die hier overwintert.

5. Haarlemmer Trekvaart
(3,6 ha)

De Haarlemmer Trekvaart is een belangrijke ecologische verbindingszone langs het spoor tussen Haarlem en Leiden. De vroege glazenmaker gedijt er goed en er zijn diverse paaiplaatsen waar vooral snoeken vertoeven. De wens is er om een moeraszone te maken van de trekvaart, die met de jaren flink bebost is geraakt. Dat zou nog meer soorten aantrekken.

Welkome gasten zijn libellen als de glassnijder, bloedrode heidelibel, vuurjuffer en keizerlibel en vissen als de bittervoorn, kleine modderkruiper, kroeskarper, vetje, zeelt en paling.

Foto: Idde Lammers

6. Van Leydenhof (4,9 ha)

De Van Leydenhof ligt aan de zuidkant van Den Haag naast Landgoed Ockenburgh en bestaat uit een stukje duinbos met vooral veel groen van eiken en beuken. Juist door de combinatie van open stukken grond en bosrijke delen trekt het gebied veel verschillende vogelsoorten, van bosuil en holenduif tot groene en grote bonte specht.

Heel bijzonder is de typische duinheide die op een grote open plek in het bos aanwezig is. Door begrazing van schapen blijft het gras kort en wordt de heide actief in stand gehouden.

Foto: heideblauwtje

7. De Zeven Gaten (5,9 ha)

De Zeven Gaten bij De Lier is een bijzonder en soortenrijk natuurpareltje, omringd door veel tuindersbedrijvigheid. Door de afwisseling van graslanden, water en een houtwal zijn er allerlei vogels te spotten zoals de ijsvogel, kluut en vink, maar ook de groene specht en torenvalk.

Er is ook een vispaaiplaats waar snoeken worden ‘gekweekt’, zodat er niet te veel witvissen en brasems komen en er in open water een gezonde visstand wordt bereikt. Het overzetten van de snoeken naar ander water gebeurt in samenwerking met het Hoogheemraadschap van Delfland.

Klaas Tjoelker

Edwin Haighton

8. Elserkade (5,3 ha)

Het blauwgrasland van de Elserkade bij Stolwijk dat ‘s zomers paarsblauw schittert, herinnert aan de soortenrijke graslanden van de Krimpenerwaard van vóór de intensieve landbouw op grote schaal in regio Veenweiden.

Het is hier vooral de kunst om het soortenrijke plantenleven te behouden zoals de blauwe zegge, draadzegge, Spaanse ruiter en teer guichelheil. Het rijke insectenleven dat ooit bij akkers vol blauwgrasland hoorde is nooit meer in die omvang terug te krijgen.

9. Bergvlietse kade (6,0 ha)

De Bergvlietse kade bij Stolwijk, ons ‘grootste’ kleine gebied, kent een rijke geschiedenis. Al in de 14^de eeuw is de watergang Bergvliet ernaast aangelegd, ter ontwatering van Polder Bergambacht.

Vanaf de onverharde kade overziet de wandelaar een waardevol weidegebied waarin de grutto niet te missen is. Om de weidevogel welkom te blijven heten is het belangrijk het gebied open te houden. Dat vraagt om snoeiwerk van de bomen.

Foto: Vincent van Zalinge

10. Buitenlanden Bergambacht
(4,7 ha)

Dit zoetwatergetijdengebied met moeras, wilgen en rietkragen trekt specifieke soorten aan zoals Cetti’s zanger, kleine karekiet, spindotterbloem, moeraskruiskruid (de enige soort van de Rode Lijst) en zowel blauwe als rode waterereprijs.

Geregeld is de bever op bezoek, die zich hier tegoed doet aan kruiden, riet en jonge bomen. De vroege glazenmaker is een graag geziene gast net als de grote bonte specht die zijn territorium heeft in de Buitenlanden Bergambacht.

Foto: Frans Batenburg

Wie het kleine niet eert, …

Deze groene pareltjes spelen een belangrijke rol als onderdeel van een groter systeem. Het is verleidelijk om ze links te laten liggen, maar vooral in een provincie als de onze, waarin iedere hectare een gevecht is, moeten we er heel zuinig op zijn. Sluit je aan bij het Zuid-Hollands Landschap en help ons deze parels in stand te houden!

Word Beschermer