Eendenkooien

een oase voor de natuur

In 1934 deed het Zuid-Hollands Landschap haar allereerste aankoop: Eendenkooi Kooilust in Berkenwoude. Later zijn daar nog vijf andere eendenkooien bijgekomen. Ze zijn zeldzaam én heel belangrijk voor de natuur. Door de unieke ligging van de eendenkooien en de rust die er heerst komen er veel bijzondere planten, dieren en vogels in voor. Een stukje cultuurhistorie om zuinig op te zijn!

Hoe werkt een eendenkooi?

Een eendenkooi bestaat meestal uit een grote vijver (kooiplas) en vier vangpijpen. Welke vangpijp er vroeger werd gebruikt, hing af van de windrichting. Zo’n vangpijp is gemaakt van wilgentakken en netten die erover liggen. Het is een soort fuik die steeds nauwer wordt. Op het eind staat een hokje waarin de eenden worden gevangen.

De eenden worden de vangpijpen ingelokt door het kooikerhondje dat op de kant heen en weer loopt. Zo zwemmen ze steeds een stukje verder. Wanneer de eenden ver genoeg de pijp in gezwommen zijn, komt de kooiker vanachter de rietschermen te voorschijn. De eenden schrikken en vliegen de doodlopende pijp in, waar de kooiker snel het luikje sluit.

Historische beelden van Eendenkooi Bakkerswaal (1974)

Play

Vervlogen tijden

Eendenkooien zijn ooit ontstaan als middel om wilde eenden te vangen voor consumptie. Tegenwoordig gebeurt dit in onze kooien niet meer. Onze kooikers vangen eenden alleen voor wetenschappelijke doeleinden. Na het wegen, opmeten en ringen, worden de vogels weer vrij gelaten. Zo leren we meer over de migratie van eenden en vogelziekten die er op de wereld voorkomen.

Het Zuid-Hollands Landschap houdt zes eendenkooien in stand. Welke dat zijn, lichten we hieronder uit. De nummers op het kaartje laten zien waar de eendenkooien liggen.

1. Eendenkooi Klein Profijt

De eeuwenoude kooi ligt in het besloten deel van het wilgenbos en is alleen toegankelijk met excursies. Die worden slechts enkele keren per jaar gegeven. Vanwege de rust maken veel dieren dankbaar gebruik van het gebied.

Lees meer

Lees meer
2. Eendenkooi Bakkerswaal

Met 22 hectare is dit de grootste eendenkooi van Nederland, die nog in gebruik is. In de winter bivakkeren hier duizenden eenden. ’s Zomers hoor je veel zang- en bosvogels. Je kunt de kooi in het voorjaar bezoeken onder leiding van een gids.

Lees meer

Lees meer
3. Eendenkooi Kooilust

Dit was in 1934 de eerste aankoop van het Zuid-Hollands Landschap. Het is een vrij kleine kooi met drie vangpijpen en een prachtig stenen kooihuisje.

Lees meer

Lees meer
4. Eendenkooi Nooitgedacht

Eendenkooi Nooitgedacht wordt actief gebruikt door een vrijwillige kooiker en er worden eenden geringd voor wetenschappelijk onderzoek.

Lees meer

Lees meer
5. Eendenkooi de Zouwe

Deze kooi van 13 ha. ligt bij Ameide en wordt nog gebruikt. We vangen er eenden voor wetenschappelijk onderzoek, maar laten de dieren ook weer vrij. Je kunt de eendenkooi zien vanaf de Zouwendijk.

Lees meer

Lees meer
6. Eendenkooi Achthoven

Als je vanaf de hoge Lekdijk afdaalt naar Polder Achthoven, dan ligt deze eendenkooi rechts van het graspad verstopt. In de zuidoosthoek staat een kooikershuisje met een rietenzadeldak. Het kooibos bestaat uit wilgengriend en gemengd loofhout.

Lees meer

Lees meer

Hans Zantinge Kooiker
Eendenkooi Bakkerswaal

“

Meer dan 90 procent van de eendenkooien is al verdwenen in Nederland. Eendenkooien zijn een uniek en bijzonder stuk van onze geschiedenis én puur Nederlands. We kunnen ze het beste beschermen door ze in werking te houden en waar mogelijk open te stellen voor bezoekers.

”

Hans Zantinge Kooiker
Eendenkooi Bakkerswaal