Zandhommel
De zandhommel (Bombus veteranus) is een van de ongeveer dertig soorten hommels die in Nederland voorkomt. Hij is grijs met gele tonen. Over het borststuk loopt een grote zwarte band. De rugplaten hebben allen een rand met zwarte haren. Oudere exemplaren verkleuren naar lichtbruin. De vrouwtjes, zijn zwart van kleur, met een witte tot gele, pluizige beharing. Het borststuk is altijd zwart van kleur, de kop is vrij lang. De koningin is 16-19, de werkster 10-16 en het mannetje, de dar, 12-15 mm lang. De vleugels van de koningin hebben een maximale spanwijdte van 33 mm.
Leefgebied
De zandhommel is een bedreigde hommelsoort. Voor 1970 kwam deze hommel vrij algemeen in Nederland voor, in de ‘open landschappen’. Ruim 90% van de zandhommels in ons land leeft nu in Zuid-Holland. De meeste leven langs het Haringvliet en in de Biesbosch. De zandhommel leeft in open gebieden met veel variatie aan bloemen, die in het vroege voorjaar tot de late zomer bloeien. Nesten liggen onder graspollen of mos. Hondsdraf, grote kattenstaart, gewone smeerwortel, heemst en paardenbloem zijn plantenfamilies waar de hommel zich laat zien. Hij maakt zijn nest vaak bovengronds in vochtig, kruidenrijk grasland (pollen). Intensieve begrazing/maaien is funest voor de zandhommel. Het natuurbeheer op het eiland Tiengemeten lijkt goed te werken voor hem.
Levenscyclus
In het begin van een hommelnest is er alleen een hommelkoningin. Zij is aan het einde van de zomer bevrucht en zoekt dan een schuilplaats om te overwinteren. In de vroege lente komt ze tevoorschijn om zich goed te voeden op de voorjaarsbloemen. Vervolgens gaat ze aan de slag met het bouwen van een nest. Uit de eerste eieren die ze legt komen de werksters, die de bouw van het nest en het verzamelen van voedsel van de koningin overnemen. De koningin komt dan het nest niet meer uit en houdt zich alleen nog bezig met eileg. Later in de zomer komen er geen (onvruchtbare) werksters meer uit de eieren, maar mannetjes en nieuwe koninginnen. Wanneer deze het nest verlaten om voortplantingspartners te zoeken, begint de cyclus weer opnieuw.
